طرح کسب و کار و طرح بازاریابی، هر دو از جنبههای اساسی کسب و کارهای موفق هستند. این برنامهها نهتنها در سازماندهی فعالیتها به کسب و کارها کمک میکنند، بلکه در ارزیابی موفقیت یا شکست آنها نیز کمککننده هستند. ازآنجاییکه حوزههای کسب و کار بر اساس تقاضای مشتری و فضای اقتصادی دستخوش تغییر میشوند، طرح کسب و کار و طرح بازاریابی نیز باید بهتناسب در طول حیات کسب و کار تکامل پیدا کنند.
طرح کسب و کار
طرح کسب و کار دید گستردهای از کسب و کار فراهم میکند که اطلاعات کارکنان، فعالیتها، موقعیت، جنبههای بازاریابی و مالی و همچنین رسالت و اهدافی که بهوضوح ترسیمشدهاند را در بر میگیرد. طرح کسب و کار که اغلب بهعنوان یک ابزار مالی مورداستفاده قرار میگیرد، جزئیات لازم برای تعیین امکان موفقیت، منطق مالی و توان بازپرداخت کسب و کار را برای وامدهنده مشخص میکند. معمولاً برنامههای کسب و کار، بیشتر به خاطر کمک به کسب و کارهای جدید شناختهشدهاند، بااینوجود در تمام طول حیات هر کسب و کاری باید از این برنامهها استفاده شود. طرح کسب و کار نهتنها به توسعه راهبردهای رقابتی کمک میکند، بلکه میتواند تطابق فعالیتهای کسب و کار با برنامههای پیشبینیشده را نیز تعیین کند.
طرح بازاریابی
طرح بازاریابی، به بیان جزئیات فعالیتهایی که شرکت را به رسالت و اهداف آن میرسانند میپردازد. این برنامه، قیمتهای خردهفروشی، بازارهای هدف و رقبای کسب و کار را شناسایی میکند و چگونگی جذب مشتری از طریق تبلیغات، شرکت در نمایشگاههای تجاری و ارجاعات جدید را توضیح میدهد. طرح بازاریابی با توضیح روش غلبه بر چالشهای رقابتی با شرکتهای دیگر، یک بخش کلیدی درون برنامه کسب و کار محسوب میشود و به تحقیقات و ملاحظات دقیق در حوزه کاری شرکت نیاز دارد.
وابستگی متقابل
طرح کسب و کار و طرح بازاریابی به هم وابسته بوده و نباید تناقضی با یکدیگر داشته باشند. طرح کسب و کار اهداف و رسالتهای کسب و کار را نشان میدهد، درحالیکه طرح بازاریابی توضیح میدهد که کسب و کار چگونه به آن اهداف و رسالتها نائل میشود – اگر حتی فراتر از آنها نرود. چنانچه برنامه یک کسب و کار تغییر کند، روش کار آن نیز تغییر خواهد کرد. یک برنامه بازاریابی خوب هرگز نباید از اهداف برنامه کسب و کار انحراف پیدا کند.
به هنگام سازی
هر دو برنامه باید بهصورت دورهای مورد بازبینی قرار بگیرند. درحالیکه میتوان برنامه کسب و کار را یکبار در سال مورد بازبینی قرارداد، برنامه بازاریابی باید از آغاز سال مالی هر سه ماه یکبار بازبینی شود. بازبینی دورهای این اطمینان را به وجود میآورد که کسب و کار بر طبق راهبردهای ترسیمشده در حال فعالیت است. مقایسه فعالیتهای انجامشده با آنچه از پیش ترسیمشده است به سنجش موفقیت کسب و کار و شناسایی راهبردهای جدید یا بهروز شدهای که با فضای اقتصادی فعلی کسب و کار هماهنگی دارند کمک میکند.
ملاحظات
ازنظر طولانی بودن هیچ الزامی برای برنامه کسب و کار یا برنامه بازاریابی وجود ندارد. بااینوجود، هر دو برنامه باید بهاندازه کافی طولانی باشند که بتوانند اطلاعات دقیق و همراه با جزئیات ارائه کنند. اطلاعات موجود در این دو برنامه باید بهخوبی موردتحقیق قرارگرفته باشد و برای اطلاعات ارائهشده شواهد پشتیبان فراهمشده باشد. اهداف و رسالتهای موجود در این برنامهها باید قابلاندازهگیری و قابل حصول بوده و در سیر تکاملی کسب و کار، بازبینی و بهروز شوند.