بازاریابی شبکه‌ای و ایرادات آن

بازاریابی شبکه‌ای یک مدل کسب‌وکار است که در آن برای شروع کسب‌وکار نیاز به یک شبکه توزیع‌کننده می باشد. این‌گونه کسب‌وکارها ماهیتاً چند سطحی هستند (Multi-Level Marketing) و پرداخت‌های آن‌ها در چند سطح رخ می‌دهد.

بازاریابی شبکه‌ای فرصت کسب‌وکاری است که در میان افرادی که به دنبال کار پاره‌وقت و زمان کاری منعطف هستند، بسیار طرفدار دارد.

بازاریابی شبکه‌ای به سرمایه اولیه بسیار اندکی نیاز دارد. تنها کافی است که افراد تعدادی از محصول را خریداری نموده و سعی کنند آن‌ها را به دوستان، اعضای خانواده و سایر افرادی که با آن‌ها در ارتباط‌اند بفروشند.

اکثر شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای از افراد درگیر در شبکه خود می‌خواهند که نمایندگان فروش جدیدی معرفی نمایند. این توزیع‌کنندگان جدید تحت عنوان زیرشاخه‌های جدید به شبکه فروشنده قبلی اضافه گردیده است و درصدی از سود فروشش به آن فرد تخصیص میابد و این حالت همچنان ادامه دارد.

کار هنگامی سخت می‌شود که افراد به‌جای فروش محصولات شرکت، مدام درگیر اضافه کردن فروشندگان جدید هستند. در این حالت پولی که افراد به دست می‌آورند، بیشتر از منبع اضافه نمودن نماینده فروش جدید است لذا لزوماً این پول منجر به تولید محصول بیشتر نمی‌شود و شبکه روزبه‌روز گسترش می‌یابد.

برخی افراد جویای کار یا به تصور خود کارآفرین، از گروه هورموند درخواست مشاوره در حوزه بازاریابی شبکه ای را دارند، اما واقعیت این است که از دیدگاه ما کارآفرین فردی است که محصول یا خدمتی خلق نمایند و به فروش رساند. درحالی‌که بازاریابی شبکه‌ای یک فرمول بسیار قدیمی برای توزیع محصولات موجود یک شرکت است. متأسفانه در بازاریابی شبکه‌ای به‌مرورزمان هزینه پورسانت توسعه هرم به‌قدری بالا می‌رود که کار ماهیت تولیدی خود را از دست می‌دهد.

برخی شرکت‌های مطرح با شیوه بازاریابی شبکه‌ای که درواقع یک شیوه توزیع محسوب می‌شود، عملکردی مطلوبی داشته‌اند مثلاً Mary Kay در امریکا چهره مثبتی در میان افراد دارد؛ اما واقعیت این است که سرمایه‌های زیادی در سراسر دنیا جهت راه‌اندازی بازاریابی شبکه‌ای ازدست‌رفته است که چهره‌ای منفی از آن برجا گذاشته است.

امکان موفقیت در شیوه بازاریابی شبکه‌ای پایین است چراکه شرکت رفته‌رفته به‌جای آن‌که بابت فروش محصول به شبکه توزیع ایجادشده حقوق پرداخت کند، بابت اضافه کردن افراد جدید به شبکه به آن‌ها حقوق پرداخت می‌کند. لذا تدریجاً کار به‌جایی می‌رسد که شرکت بابت توسعه شبکه توزیعی هزینه می‌کند که به‌اندازه هزینه انجام‌شده محصول شرکت را نمی‌فروشد.

برخی جملات تکراری و آشنا که بهتر است به مفاهیم پنهان آن‌ها اشاره کرد در بازاریابی شبکه شامل موارد زیر هستند:

1. هزینه شروع کار: در برخی شرکت‌هایی که کار بازاریابی شبکه‌ای انجام می‌دهند، از افراد می‌خواهند جهت عضویت هزینه‌ای بپردازند اما واقعیت این است که اگر آن شرکت محصول خوبی برای فروش دارد و می‌تواند از طریق فروش محصول کسب درآمد کند نیازی به دریافتی هزینه عضویت ندارد.
2. وعده کار کم و پول زیاد: مطمئناً راه‌هایی وجود دارد که باکار کم‌پول زیادی به دست آورد اما پیوستن به بازاریابی شبکه‌ای برای همه افراد امکان کار کم و پول زیاد را فراهم نمی‌کند. لازمه پول به دست آوردن، کار کردن است.
3. ترغیب به خرید هرچه بیشتر تحت عنوان سرمایه‌گذاری: اکثر شرکت‌هایی که بازاریابی شبکه‌ای انجام می‌دهند این تصور را برای افراد ایجاد می‌کنند که خرید بیشتر محصولات توسط اعضای شبکه موجب بهبود وضعیت آن‌ها می‌گردد.
4. تأکید فراوان بر درآمدزایی بسیار زیاد: اکثر شرکت‌هایی که بازاریابی شبکه‌ای انجام می‌دهند بسیار تأکید می‌کنند که می‌توانید درآمد بسیار زیادی ایجاد کنید؛ درحالی‌که به‌ندرت به این اشاره می‌کنند که چگونه باید این کار را انجام دهید. شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در طول تاریخ اثبات کرده‌اند که در بهترین حالت می‌توانند درآمد حاشیه‌ای اندکی برای اعضای خود ایجاد نمایند.
5. پول به ازای معرفی اعضای جدید: اگر شرکت بیش از فروش محصولات بر این تأکید دارد که اعضای جدید برای شبکه جذب نمایید، مطمئناً مشکلی در محصولات آن‌ها و فروششان وجود دارد. شرکتی که بیش از محصول اعضای شبکه دارد، نمی‌تواند با فروش محصولات سودآوری ایجاد نماید.

بازاریابی شبکه‌ای یا چند سطحی برگرفته از نام شرکت‌های هرمی در سال ۱۹۷۰ است. در این مدل کسب‌وکار تأکید بیشتر بر اعضای شبکه است تا محصول و فروش آن. کسب‌وکاری که بابت اضافه نمودن اعضا پول پرداخت می‌نماید به‌جای افزودن مشتری، نمی‌تواند در بلندمدت با مدل اقتصادی سالمی کار کند.

انتهای مطلب/ لینک محتوا

> همچنین بخوانید: مقاله مفهوم بازاریابی شبکه‌ای