محیط فروش خردهفروشی فیزیکی (فضاهای بزرگ مانند هایپرمارکتها یا مناطق انحصاری کوچک در فروشگاههای بزرگ) همچون صدف خالیست. اما اگر بهصورت صدف خالی باقی بماند، به هیچ هدفی خدماترسانی نمیکند. غیرممکن خواهد بود تا علاقهای در ذهن خریداران ایجاد شود؛ در ایجاد هر نوع حال و هوا یا محیط فروشگاهی شکست خواهد خورد؛ در فراهم آوردن هر تابلو اعلان یا راهنمایی برای خریداران شناسایی ردههای مرتبط با توانایی حرکت با سهولت در فضای فروش شکست خواهد خورد.
به گزارش آژانس کسب و کار هورموند، چیدمان فروش برای خریدار، انسجام و منطق فراهم میکند. ازنظر فراهم آوردن نقطه مرجع و ایجاد نوعی آشنایی درباره بازدید مجدد متعاقب به اوت لت، مشابه هدایت ماهوارهای عمل میکند. در ادامه به بیان چند راهنمایی درباره تصمیمگیری درباره چیدمان فروشگاه می پردازیم؛
- اثرگذاری اولیه فروشگاه را از طریق انتخاب دقیق موقعیتیابی بخش آغازین منتقل کنید.
- کالاهایی را که جذب بالایی دارند دورتادور محیط فروشگاه قرار دهید.
- مکانهای برجسته را برای کالاهای خرید لحظهای بالا و حاشیه سود بالا به کار ببرید.
- آنهایی را که بهعنوان کالای قدرتی شناختهشده هستند در هر دو طرف راهرو توزیع کنید و آنها را پخشکنید تا امکان دیدن سایر کالاها را افزایش دهند.
- از کلاهکهای انتهای راهروها برای نرخ بالای در معرض دید بودن استفاده کنید.
اصول ذکرشده برای فروشگاههای بزرگ مانند سوپرمارکتها یا هایپرمارکتها مناسب هستند. این موضوع بسیار به ماهیت کالای فروختهشده و انگیزههای خرید مشتریان بستگی دارد.
تصمیمهای چیدمان فروشگاه بهشدت تحت تأثیر کالای فروختهشده هستند. مثلاً سوپرمارکتها تمایل دارند که محصولاتی بفروشند که عمدتاً مصرف گرایانه هستند. این مشخص میکند که بسیاری از این محصولات خریدهایی با درگیری پایین هستند همچون غلات صبحانه، لوبیای پخته و قهوه. مشتریان از طریق چنین خریدها یا بازدیدهایی به دنبال یا در انتظار سطح بالایی از لذت یا تفریح نیستند. واضح هست که ردههای محصول معینی در سوپرمارکتها هستند که ممکن است سطح بالاتر رفتار لذت جویانه را ایجاد کنند همچون بخش لوازم الکتریکی و پوشاک.
بااینحال خرید تجربهای است که بر اساس راحتی شکل میگیرد. بسیاری از خریداران بازدید هفتگی از سوپرمارکت را فعالیتی کاربردی میبینند. راحتی دسترسی به فروشگاه، تابلو اعلانات واضح برای بخشهای مختلف محصولات، راحتی پرداخت و راحتی خروج همیشه در فرایند خرید برای اکثریت خریداران مهم بوده است. در پایینترین انتهای مقیاس رویکردی، خردهفروشهای تخفیفدار را میبینیم مانند آلدی و لیدل. بازدید از اوت لت های چنین خردهفروشیهایی نشان میدهد که وقتی چیدمان شبکهای باشد، کالا به روش ساده و ابتدایی نمایش داده میشود. در برخی موارد کالاها در جعبههایشان چندتایی گذاشته میشوند و خریدار باید کالاهای تکی را از داخل آن بردارد. تأکید کمی بر نشانههای بصری مانند نورپردازی و مواد کف زمین شده است. در اولین حس، تمرکز بر سادگی و هزینه است.
در موقعیتهایی که تمرکز بر تجربه خرید فایده باور است، تصمیمهای چیدمان باید موضوعاتی مانند جریان پاخور فروشگاه، مدیریت صفها در صندوقها و دسترسی سریع به بخشهای مختلف فروشگاه را بررسی کنند. عموماً در چنین موقعیتهای خریدی، بهمرور فقدان تمرکز روی تشویق خریداران ایجاد میشود. راهروها باید بهاندازه کافی پهن باشند تا ازدحام و تأخیر را کاهش دهند. بسیاری خردهفروشها در چنین موقعیتهایی سیستم شبکهای را پذیرفتهاند.
مزیت اصلی رویکرد شبکهای به طراحی چیدمان در رویکرد منطقی آن نهفته است. هر راهرو یا قایق برچسب خورده است که تابلو اعلانات واضحی برای خریدار فراهم میآورد. همچنین اطمینانی ایجاد میکند که در بازدید مجدد کالاهای دلخواه را میتوان بهراحتی ازنظر مکانشان در فروشگاه ردگیری کرد. خریدار با جایگیری کالا آشنا میشود و میتواند بهسرعت به مناطق مرتبط در فروشگاه دسترسی پیدا کند. از معایب رویکرد شبکهای این است که ازلحاظ رویکرد مکانیکی است و ممکن است حس تکرار و خستگی را در مورد تجربه خرید منتقل کند. بااینحال همانطور که پیشتر ذکر کردیم، خریدار لزوماً به دنبال تجربه خرید لذت جویانه نیست؛ بنابراین چنین رویکرد عملگرایانهای به چیدمان با انتظارات خرید برای اکثریت خریداران سوپرمارکت سازگار است.
در سایر موقعیتها خردهفروش در بخشبندی سطح بالا یا تجملاتی بازار موقعیتیابی میشود. چیدمان فروشگاه باید این رویکرد را تقویت کند، باید علاقه و کنجکاوی ایجاد کند. باید خریدار را برانگیزد و تجربه را بالا ببرد. باید دکور و محیط را کامل کند که مناسب با تصویر دلخواه فروشگاه و راهبرد موقعیتیابی باشد. از ماهیت لذت جویانه این تجربه خرید نباید غافل شویم. در چنین موقعیتهایی سطح انتظار در میان خریداران بالاتر است. آنها رفتار لذت جویانه در این رابطه نشان میدهند: لذت و درگیری با برند خردهفروشی تقریباً در انتظارشان است. همه عناصر محیط فروش باید به این معیارها توجه داشته باشند. چیدمان فروشگاه بهویژه باید همدلی با نیازها و ملزومات خریدار را انعکاس دهد.