امسال جذاب‌ترین بازار سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران خرد و کلان، بازار ارزهای مجازی بوده است، بیت کوین (Bitcoin)، بیت کوین کش، اتریوم و دیگر ارزهای مجازی در جهان طی ماه‌های گذشته در بازارها غوغا به پا کرده و به جرات می‌توان سال ۲۰۱۷ بازارهای مالی را سال ارزهای مجازی به‌خصوص بیت کوین نامید.بیت کوین هم‌اکنون در ایران نیز پا گرفته و برخی سرمایه‌گذاران حتی در سطوح خرد به خریدوفروش آن در قالب سرمایه‌گذاری و کارگزاری روی آورده‌اند.
چه کسی بیت کوین را به وجود آورد؟
در سال ۲۰۰۹ بیت کوین به‌عنوان اولین ارز مجازی توسط فردی ناشناس که خود را ساتوشی ناکاماتو معرفی کرد ایجاد شد. قیمت بیت کوین در آن زمان تنها چند سنت بود و در مجموع تاکنون بیش از ۲۳ میلیون توکن بیت کوین در جهان ایجاد شده است. نام ساتوشی ناکاماتو یک نام جعلی است و بسیاری بر این باورند که یک گروه بزرگ برنامه‌نویسی تحت وب بیت کوین را ایجاد کردند. رسانه‌های جمعی تاکنون نام‌های زیادی را به‌عنوان ناکاماتوی واقعی عنوان کردند و حتی مجله نیوزویک یک پیرمرد ۶۴ ساله آمریکایی با نام دوریان را با عنوان ناکاماتوی اصلی عنوان کرد که بعدها دوریان این مسئله را تکذیب و به دلیل به هم خوردن زندگی خصوصی‌اش از نیوزویک شکایت کرد. در سال ۲۰۱۵ نیز یکی دیگر از نشریات معتبر کریگ رایت یک شهروند استرالیایی و مهندس کامپیوتر را پدیدآورنده بیت کوین عنوان کرد.
به گزارش فارس تا پیش‌ازاین تمام افرادی که نام آن‌ها به‌عنوان پدیدآورنده واقعی بیت کوین منتشر می‌شد آن را تکذیب می‌کردند اما در می سال ۲۰۱۶ کریگ رایت اعلام کرد که همان ساتوشی ناکاماتوی واقعی است و البته مستنداتی را نیز برای آن ارائه داد که تا حدودی قابل استناد بودند، اما پس از مدتی رایت نیز تمام ادعاهای قبلی خود را کنار گذاشت و با انتشار پستی نسبت به عدم توانایی خود در اثبات اختراع بیت کوین از انظار عمومی عذرخواهی کرد و ناپدید شد.
پشتوانه پولی و نگاه دولت‌ها به بیت کوین
بیت کوین بدون هیچ پشتوانه‌ای منتشر شده و هیچ بانک، بانک مرکزی، سازمان و حتی هیچ دولتی در جهان بر مبادلات آن نظارت نمی‌کند و تاکنون هیچ دولتی نیز آن را به‌عنوان یک ارز به رسمیت نشناخته است. دولت‌هایی نظیر چین و آمریکا نیز همواره تلاش کرده‌اند که موجودیت بیت کوین را به‌عنوان کالا به جامعه القا کرده و همواره از به رسمیت شناختن آن سر باز زده‌اند. بااین‌حال ترویج بیت کوین می‌تواند از سه جهت ساختار پولی جهانی را به هم بزند.
نخست اینکه دیگر بانک‌های مرکزی کشورها مرجع چاپ پول نخواهند بود و این مسئولیت به دوش مهندسان کامپیوتر و سخت‌افزار خواهد افتاد. دوم اینکه دولت‌ها نیز سلطه خود را بر سیاست‌های پولی کشورهای خود ازدست‌داده و عملاً بازار پولی کشورها و حتی مراودات پولی بین کشورها نیز از ساختار کنونی خود خارج خواهد شد. در آخر اینکه گسترش استفاده از ارزهای مجازی می‌تواند تمام معاهدات و توافقات پولی بین‌المللی را که در راستای کنترل جریان پول و مبارزه با پول‌شویی در جهان شکل‌گرفته‌اند را به هم زده و بی‌اثر کند.
بیت کوین چیست؟
به‌طور ساده می‌توان گفت بیت کوین یک کد رمزی ساده است که در اختیار خریدار آنلاین ارز قرار گرفته و در کیف پول اینترنتی وی ذخیره می‌شود. برای مبادلات بیت کوین حتی در ایران افراد باید کیف پول اینترنتی را برای خود ایجاد کرده و سپس اقدام به خریدوفروش بیت کوین کنند به این صورت که شما می‌توانید با مراجعه به برخی وبگاه‌های کارگزاری ارز مجازی نظیر BITCOINDESK فایل برنامه کیف پول مجازی را دریافت کرده و یا در همین وبگاه‌ها برای خود یک کیف پول تعریف کنند. سپس خریداران می‌توانند با مراجعه حضوری به کارگزاری‌های خصوصی مبادله بیت کوین و یا با خرید اینترنتی از آن‌ها اقدام به خرید بیت کوین کنند.
منشی یکی از کارگزاری‌های بیت کوین در تهران در مصاحبه با خبرنگار فارس مدعی شد برخلاف تصور فعلی، بیت کوین در ایران نیز توانسته است تا حدودی جای پای خود را سفت کرده و به‌طور روزانه نیز در میان سرمایه‌گذاران ایرانی معامله می‌شود. نظام پرداخت بیت کوین بدون واسطه بوده و مشتری و فروشنده به‌طور مستقیم توکن بیت کوین را معامله می‌کنند. جابجا شدن بیت کوین در قالب سیستمی به نام بلک چین که تحت وب است انجام شده و کامپیوترهای بسیار پیشرفته‌ای نیز زمینه سخت‌افزاری مبادلات بیت کوین را فراهم می‌کنند. هر نقل‌وانتقال بیت کوین حدود ۱۰ دقیقه تا انجام نهایی آن زمان نیاز دارد.
پشتوانه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری بیت کوین چیست؟
کارشناسان امور ارزهای مجازی و شبکه اینترنت بر این باور است که قالب بلک چین غیرقابل نفوذ و هک ناپذیر است. هم‌اکنون نیز شرکت‌های سرمایه‌گذاری به دنبال ایجاد بیت کوین‌های جدید هستند و آن را استخراج بیت کوین (بیت کوین ماینینگ) نام‌گذاری کرده‌اند. کارشناسان معتقدند ایجاد هر توکن بیت کوین در قالب ماینینگ ۲ هزار دلار هزینه داشته و انرژی زیادی می‌برد.
به گزارش دیلی میل، کارشناسان اعلام کردند سخت‌افزار ایجاد بیت کوین برق بسیار زیادی مصرف کرده و برخی پیش‌بینی کرده‌اند که تا سال ۲۰۲۰ برق مصرف‌شده سخت‌افزار ایجاد بیت کوین از برق مصرفی کل جهان نیز فراتر برود. بنا به محاسبات انجام‌شده سخت‌افزار ایجاد بیت کوین که در قالب بلک چین و با استفاده از سخت‌افزارهای بسیار بزرگ این کار را انجام می‌دهد، سالانه ۳۱ تراوات ساعت برق مصرف می‌کند و این در حالی است که برق مصرفی کل کشور ایرلند ۲۳ تراوات ساعت است.
روند قیمتی بیت کوین از ابتدا تاکنون
از هزینه ایجاد بیت کوین و مصرف انرژی آن‌که بگذریم، به نوسانات شدید قیمت این ارز خواهیم رسید. همان‌گونه که گفته شد، بیت کوین در سال ۲۰۰۹ تنها چند سنت قیمت داشت و تا ابتدای سال ۲۰۱۷، قیمت آن با بیش از هزار برابر افزایش به کمتر از ۱۰۰۰ دلار رسید. از ابتدای سال جاری میلادی نیز بیت کوین روند صعودی شدید قیمتی را تجربه کرد و طی روزهای گذشته حتی توانست از رقم ۱۸ هزار دلار عبور کند. قیمت بیت کوین در ابتدای ماه نوامبر یعنی کمتر از ۴۰ روز پیش از حدود ۷۰۰۰ هزار دلار به ۵ هزار دلار سقوط کرد اما با گذشته چند روز دوباره به بالای ۷ هزار دلار سید و تا پایان این ماه رکورد ۱۱ هزار دلار را شکست.
نظر کارشناسان و پیش‌بینی‌ها درباره بیت کوین چیست؟
پیش‌تر کارشناسان این افزایش قیمت بیت کوین را پیش‌بینی کرده و معتقد بودند قیمت بیت کوین تا پایان سال ۲۰۱۷ به بالای ۱۰ هزار دلار خواهد رسید اما روند افزایشی اخیر بیش از پیش‌بینی کارشناس بود و هم‌اکنون علی‌رغم باقی‌مانده حدود ۲۰ روزبه پایان سال ۲۰۱۷ قیمت بیت کوین روز گذشته رکورد ۱۸ هزار دلار را شکست. تا قبل از رسیدن قیمت بیت کوین به ۱۰ هزار دلار و زمانی که قیمت آن در محدود ۷-۸ هزار دلار بود کارشناسان هشدار می‌دادند قیمت این ارز با توجه به عدم وجود پشتوانه ارزی، ارز خارجی و یا طلا برای حمایت ارزشی از آن قیمت آن را حبابی بزرگ توصیف می‌کردند و همواره هشدار می‌دادند قیمت آن سقوط می‌کند.
کارشناسان تأکید می‌کردند که بیت کوین با رسیدن به رقم ۱۰ هزار دلار به‌احتمال‌زیاد شاهد اصلاح قیمتی خواهد بود اما این اتفاق رخ نداد. یک کارشناس باسابقه در حوزه بانکی با نام یوری پری‌پاچکین زمانی که قیمت بیت کوین حتی به ۱۰ هزار دلار نرسیده بود، پیش‌بینی کرد تا پایان سال جاری میلادی قیمت این ارز به ۱۴ هزار دلار خواهد رسید. وی معتقد بود در سال ۲۰۱۸ نیز قیمت بیت کوین به ۲۰ هزار دلار نزدیک خواهد شد و این رکورد نیز خواهد شکست. پری پاچکین هشدار داده است زمانی که قیمت بیت کوین به ۲۵ هزار دلار می‌رسد این ارز اصلاح قیمتی را تجربه خواهد کرد.
بازارها و حجم بازار بیت کوین
بزرگ‌ترین بازار بیت کوین در جهان در کره جنوبی شکل‌گرفته و روزانه میلیاردها دلار در این کشور بیت کوین مبادله می‌شود. روز گذشته حجم کل بیت کوین‌های موجود به بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار رسید. هم‌اکنون قیمت لحظه‌ای بیت کوین ۱۵۷۲۲ دلار است. یکی از اصلی‌ترین مراجع اطلاع‌رسانی درباره قیمت لحظه‌ای بیت کوین سایت coinmarketcap.com است. کارشناسان بر این باورند که روزانه بیش از ۳۰ هزار کیف دیجیتالی برای خریدوفروش ارزهای مجازی ایجاد می‌شود و در هفته میلیاردها دلار پول روانه بازار ارزهای مجازی می‌شود.
گم کردن یا دزدیده شدن بیت کوین
درصورتی‌که دارنده بیت کوین ارز خود را در فضای وب گم‌کرده و یا قربانی سرقت شود، این ارز غیرقابل‌بازگشت بوده و نمی‌توان آن را مجدداً بازیابی کرد.
روش معامله بیت کوین
شما باید ابتدا نزدیک‌ترین فروشنده با تعداد دلخواه خود را یافته و سپس درخواست خرید خود را برای وی ارسال کنید. فروشنده نیز بنا به درخواست شما مشخصات حساب بانکی خود را برای شما ارسال کرده و شما نیز پس از واریز وجه رسید آن را برای فروشنده ارسال کرده و بیت کوین‌ها را در حساب الکترونیکی خود دریافت می‌کنید.
قانونی بودن معاملات بیت کوین
در بسیاری از کشورها با توجه به اینکه هنوز برای مبادلات ارزهای مجازی قوانینی وضع نشده است دادوستد و استخراج آن منع قانونی ندارد اما در برخی کشورها نظیر چین مبادلات و استخراج آن غیرقانونی است. برخی کشورها مانند روسیه و اندونزی نیز احتمالاً در آینده نزدیک اقدام به اعمال محدودیت در مبادلات بیت کوین خواهند کرد.
علت ارزش کنونی بیت کوین
باید توجه داشت که بیت کوین مانند دیگر ارزها و فلزات گران‌بها ارزش فیزیکی ندارد و تنها دلیل ارزش کنونی آن محبوبیت آن در میان مردم است و اینکه برخی در شرایط کنونی پرداخت به بیت کوین را قبول می‌کنند.
نحوه فروش بیت کوین و بیرون کشیدن پول
بهترین روش این است که شما یک کارگزار محلی یافته و سپس به آنجا مراجعه کرده و بیت کوین خود را بفروشید و پول خود را از بازار بیرون بکشید.شما باید امکان معرفی خود به‌عنوان مالک بیت کوین را داشته باشید و کارگزار موردنظر نیز باید امکان انتقال پول شمارا به‌صورت اینترنتی دارا باشد.
خودپرداز بیت کوین
در برخی کشورها خودپرداز بیت کوین نیز وجود دارد که شما می‌توانید با ارائه پول نقد و مشخصات کیف پول الکترونیکی خود اقدام به خرید بیت کوین از آن‌ها کنید.
نحوه قیمت‌گذاری بیت کوین
در حال حاضر قیمت بیت کوین بر مبنای قیمت مبادله‌ای لحظه‌ای آن بین فروشنده و خریدار تعیین می‌شود و مبنای فیزیکی برای تعیین آن وجود ندارد. قرار است برخی بورس‌های کالا نظیر بورس کالای شیکاگو اقدام به عرضه بیت کوین کنند که در اینجا نیز مبنای قیمت‌گذاری قیمت مبادلات انجام شده خواهد بود.