در این پست شما با قسمت سوم اصطلاح های اقتصادی آشنا خواهید شد، اصطلاح های اقتصادی که هر کارشناس و متخصص اقتصاد باید بداند؛ این موضوع در قالب ۵ قسمت ارائه خواهد شد، با هورموند همراه شوید؛
سازمان جهانی تجارت (world trade organization)
سازمان بینالمللی است که اجرای موافقتنامههای چندجانبهای را بر عهده دارد که در آن قواعد و شرایط تجارت بینالمللی بین کشورهای عضو تصریحشده است. سازمان جهانی تجارت جایگزین گات شده و هدف اصلی آن کاهش موانع تجارت بینالمللی است.
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (organization for economic co-operation and development[OECD])
گروهی از کشورهای صنعتی که شرایطی را برای مذاکره، توسعه و تکمیل سیاستهای اجتماعی برای دولتها فراهم مینماید.
سند الحاق (protocol of accession)
سند رسمی حقوقی است که در آن شرایط و وظایف یک کشور در چگونگی الحاق به موافقتنامهای بینالمللی یا سازمانی بینالمللی قیدشده است.
سند راهبرد کاهش فقر (povery reduction strategy paper[PRSP])
سندی مبین سیاستها و برنامههای ساختاری و اجتماعی کشوری در حوزه اقتصاد کلان است و بهمنظور توسعه و رشد اقتصادی، کاهش فقر و نیازهای سرمایهگذاری (با منشأ خارجی) تنظیم میگردد. این برنامهها را هیئتمدیرههای بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول پیشنهاد دادهاند و انتظار بر این است که دولتها طی فرآیندی مشارکتی بهاتفاق جامعهی مدنی و شرکای توسعه ازجمله بانک جهانی و صندوق بینالملل پول، برنامههای فوق را بهمنظور به دست آوردن وام آسان و یا بخشیدن بدهیهایشان بر اساس ابتکار کمک به کشورهای فقیر بهشدت مقروض به اجرا درآورند.
سهمیه (quota)
عمل یا اقدامی که میزان صادرات یا واردات کالا را محدود میکند. محدودیتهای کمی شامل سهمیهها، صدور مجوز غیر خودکار، مقررات مربوط به درهمآمیزی، محدودیتهای داوطلبانه صادراتی و یا ممنوعیتها یا تحریمها میباشد.
سهمیهای کردن نرخ تعرفه (tariff rate quotas[TRQs])
میزان کمی واردات کالا (سهمیهها) که فراتر از آن مشمول تعرفه بالاتر میشود.
سهمیه واردات (import quota)
نوعی حمایت بهمنظور محدود کردن واردات کالاها بهوسیله محدودیت مقدار قانونی واردات اعمال میشود.
سیاست رقابت (competition policy)
سیاستهایی که برای حمایت و تشویق رقابت در بازارها با ممنوع کردن رویههای تجاری ضد رقابتی همچون کارتل ها، تقسیم بازار یا تثبیت قیمتها تدوینشدهاند. مجموعهای از قوانین یک کشور که رقابت را بهوسیله محدود کردن رویههایی که مانع از رقابت در بازار میشوند، مثل انحصارها و کارتل ها تشویق میکند.
سیاست عمومی ترجیحات (Generalized System of Preferences [GSP])
برنامهای که مزیتهای تجاری ویژهای (مثل کاهش سطوح تعرفهای) را برای کشورهای درحالتوسعه خاصی در نظر میگیرد.
شرط توانمندسازی (enabling clause)
بنا به تصمیم سال ۱۹۷۹ گات برای کشورهای درحالتوسعه «رفتار متمایز و مطلوبتر، معامله بهمثل و مشارکت کاملتر» فراهم میکند. یکی از موافقتنامههای اصلی میباشد که اعضا سازمان جهانی تجارت را قادر میسازد چنین رفتاری را با کشورهای درحالتوسعه داشته باشند بدون ملزم به رعایت آن برای سایر طرفهای قرارداد باشند.
شکست یا نارسایی بازار (market failure)
وضعیتی که در آن بازار به نحو مطلوب قادر به تأمین و تخصیص کالاها و خدمات نباشند بنابراین نیازمند مداخله دولت باشد.
ضد جهانیشدن (anti-globalization)
نگرش مخالف با جنبههای منفی جهانیشدن.
قواعد مبدأ (rules of origin)
ضوابطی برای تعیین کشور مبدأ یک کالا. اغلب این کار با تشخیص اینکه آیا فرایند تولید به تغییر در سرفصل تعرفه کالا منجر میشود و یا میزان ارزشافزوده در کشوری که آخرین فرآوری کالا در آنجا صورت گرفته است مشخص میگردد.