در بازار خرما چه می‌گذرد؟
نوع و مشخصات محصول
كشت خرما در مناطق خاصي از جهان صورت مي گيرد و در بقيه نقاط جهان امكان كشت و عمل آوري خرما وجود ندارد. از نقطه نظر جغرافيايي اين مناطق فاصله بين مدار 29 تا 39 درجه عرض شمالي و آن هم تا ارتفاع 1500 متري سطح دريا تعريف شده است. کشور ایران به لحاظ قرار گرفتن در این منطقه جغرافیایی، از نظر کشت خرما و توسعه باغات خرما دارای مزیت مناسبی می باشد. از بین 400 رقم خرمای ایران، حداقل 30 رقم دارای ارزش تجاری بوده و جهت کاشت در مناطق مختلف کشور مناسب می باشند.
به نحوی که با تولید حدود یک میلیون تن خرما در سال جزو 3 تولید کننده اول جهان می باشد. بر اساس اطلاعات موجود در وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید خرمای کشور از 232 هزار تن در سال 1360 به 1006 هزار تن در سال 1387 افزایش یافته است. در حال حاضر خرماي ايران بهعلت عدم فرآوري مناسب، داراي قيمتهاي پايين در بازارهاي جهاني است با اجرای یک طرح عمليات فرآوري( شستشو، كنترل رطوبت، پوليش، درجه بندي) روي خرما، كيفيت خرماي بسته بندي شده افزايش خواهد يافت و ضمن ايجاد بازار پسندي بهتر، با قيمت مناسبتري مي توان در بازارهاي داخلي و خارجي عرضه و ارزش افزودة بيشتري را ايجاد نمود.
ایران از بزرگترین تولیدکنندگان خرما در دنیاست و 21 درصد سطح زیر کشت و 81/14 درصد تولید خرما در دنیا را به خود اختصاص داده است با این وجود، تنها یک دهم خرمای تولیدی کشور آن هم با ارزش صادراتی بسیار پایین به خارج صادر می شود.
ایران طبق آمار دومین تولیدکننده بزرگ خرما در جهان است که به دلیل نداشتن بازارهای جدید و بسته‌بندی‌های سنتی در رده هفتم صادرات این محصول قرار گرفته است. سالانه بیش از هفت میلیون تن خرما در جهان تولید می‌شود که ایران با تولید یک میلیون تن از این میزان در رتبه دوم تولید خرمای جهانی جای گرفته‌است. ایران پس از مصر دومین تولیدکننده خرما در جهان به شمار می‌رود، اما با توجه به این‌که بسته‌بندی خرمای صادراتی ایران ۱۰ کیلوگرمی و به صورت سنتی است، کشورهای تونس و امارات با بسته بندیهای کوچک جایگاه ایران را در بازارهای صادراتی گرفته‌اند.
صادرات خرمای ایران در سه ماه نخست امسال با کاهش ۹٫۳ درصدی به ۳۲٫۳ میلیون دلار رسید. براساس آمار گمرک ایران در این مدت بیشترین میزان صادرات خرمای ایران مربوط به خرمای مضافتی به میزان ۱۵٫۴میلیون دلار بود. در مدت زمان مشابه در سال قبل ۳۵٫۷ میلیون دلار خرما از کشور صادر شده بود. صادرات این خرما نیاز به کانتینر‌های یخچال‌دار، دارد و اگر به هر دلیلی این یخچال‌ها با مشکل مواجه شود، خرما‌ها ترش شده و خراب می‌شود.
متوسط مصرف سرانه جهانی خرما حدود یک کیلوگرم بوده که طبعاً در مناطق خرماخیز جهان بسیار بیشتر است. عربستان سعودی با مصرف سرانه 34 کیلوگرم، به عنوان بیشترین مصرف سرانه خرما در جهان است.
روش فرآوري و بسته بندي خرما نيز مشتمل بر 1- ضد عفوني خرما 2- شستشو 3- رطوبت گيري 4- پوليش
5- درجه بندي 6- بسته بندي است. درحال حاضر در كشور بسته بندي خرما، بدون مراحل شستشو و پوليش مي باشد كه اين دو مراحل از ويژگيهاي مهم مي باشد كه سبب افزايش كيفيت محصول خواهد شد.
بر اساس آمار سایت رسمی گمرک ایران، سالانه به‌طور متوسط 120 هزار تن خرما از ایران صادر می‌شود و این امر معادل 12 درصد خرمای تولیدی کشور است. در این میان از میان ارقام ارائه شده نیز رقم “مضافتی” بیشترین میزان صادرات را دارا بوده و با قیمت هر کیلوگرم حدود دو دلار در سال 1392 خورشیدی صادر شده است. این در حالی است که اکثر ارقام خرمای صادراتی به استثنای خرمای پیارم، با قیمت یک دلار و کمتر از آن صادر شده است و لذا توجه بیشتر به بسته‌بندی و فرآوری خرما با توجه به ظرفیت‌های این صنعت، می‌تواند منجر به افزایش قیمت صادراتی شود.
نظر به تولید در حجم و تنوع زیاد خرما در ایران به نظر می‌رسد فضای مناسبی برای توسعه هر چه بیشتر تولید خرما و مشتقات آن وجود دارد. یکی از مهم‌ترین خلاء های بازار خرما نبودن کسب و کاری است که در سطح بین‌المللی فعالیت نماید و ضمن بسته‌بندی و برندینگ تخصصی بتواند در سطح جهانی به صادرات بپردازد و قیمت نهایی را افزایش دهد.
انتهای مطلب/ لینک محتوا