شرکت ایکیا در سال ۱۹۴۳ به‌وسیله یک سوئدی هفده‌ساله به نام اینگوار کمپراد تأسیس شد. شرکتی که در ابتدا خودکار، کارت تبریک کریسمس و بذر گیاهانی را میفروخت که متعلق به انباری در مزرعه خانوادگی کمپراد بود، سرانجام تبدیل به خرده‌فروشی بزرگی در لوازم خانوادگی و پدیده‌ای فرهنگی در جهان شد.
ایکیا موجب علاقه و دل‌بستگی چشمگیری در مصرف‌کنندگان خود شد. در سال ۲۰۰۸، پانصد میلیون بازدیدکننده از فروشگاه‌های ایکیا در سرتاسر دنیا دیدن کردند. در سال ۲۰۰۵ هنگامی‌که فروشگاه جدیدی برای اولین بار در لندن افتتاح شد، حدود شش هزار نفر پیش از باز شدن درها در آن مکان حضور داشتند. ایکیا در مسابقه‌ای در آتلانتا به پنج برنده عنوان «سفیر سرگرمی» را اعطا کرد. این پنج نفر برای دریافت جایزه خود می‌بایست سه روز تمام پیش از گشایش فروشگاه در ایکیا میماندند که با خوشحالی این کار را پذیرفتند.
این شرکت با پیشنهاد ارزش منحصربه‌فرد به مصرف‌کنندگان نظیر طراحی اسکاندیناویایی پیشرفته با نازل‌ترین قیمت، به این موفقیت دست یافت. معاملات استثنائی شرکت شامل محصولاتی با نام‌های غیرمعمول سوئدی نظیر کاناپه دونفره کلیپپان با ۲۷۹ دلار، قفسه کتاب بیلی با ۶۰ دلار و میزهای عسلی با ۸ دلار بود. مؤسس ایکیا که دچار نوعی اختلال در خواندن بود، اعتقاد داشت که به خاطر آوردن نام‌ها بسیار آسان‌تر از کدها و اعداد است. شرکت تا حدودی قادر است قیمت‌های پایینی پیشنهاد بدهد زیرا بیشتر اقلام در جعبه عرضه می‌شوند و لازم است که مصرف‌کننده آن‌ها را به‌طور کامل در خانه سَرِهَم کند. این راهکار موجب حمل‌ونقل ارزان‌تر و آسان‌تر محصولات می‌شود و استفاده از فضای قفسه‌ها را مؤثرتر می‌کند.
دیدگاه ایکیا «ایجاد زندگی روزمره بهتر برای تمام مردم» است. رسالت ایجاد ارزش در سخنان کمپراد، مؤسس ایکیا، بیان شده است: «درآمد مردم بسیار کم است. ما باید حافظ منافع آن‌ها باشیم.»
این شرکت، با کاهش قیمت سالانه ۲ تا ۳ درصدی محصولات خود به این فلسفه وفادار مانده است. تمرکز او بر ارزش نیز برای سود خالص مفید است: ایکیا از ۱۰ درصد سود ناخالص، بیشتر از رقبایی نظیر تارکت با ۷/۷ درصد سود ناخالص و پیر وان امپورتس با ۵ درصد سود بهره‌مند است. ایکیا به‌جای اینکه محصولات خود را مثل خرده‌فروشان لوازم‌خانگی از تأمین‌کنندگانی انگشت‌شمار تهیه کند، آن را از شرکت‌های بسیاری در سراسر دنیا تأمین می‌نماید. این کار امکان عرضه محصول با قیمت پایین را تثبیت کرده و برای مصرف‌کننده صرفه‌جویی‌هایی را به همراه دارد. این شرکت این روزها با تقریباً هزار و سیصد تأمین‌کننده در ۵۳ کشور دنیا همکاری دارد.
فروشگاه‌های ایکیا در فاصله مناسبی از مرکز اغلب شهرها قرارگرفته‌اند که این فاصله موجب کنترل قیمت زمین و کاهش مالیات‌ها شده است. متوسط مصرف‌کنندگان این شرکت برای بازدید از فروشگاه‌های ایکیا، برای رفت‌وبرگشت ۵۰ مایل رانندگی می‌کنند. اکثر این فروشگاه‌ها شبیه جعبه بزرگی با چند در و پنجره هستند که به رنگ آبی و زرد روشن (رنگ‌های ملی سوئدی‌ها) رنگ‌آمیزی شده‌اند. آن‌ها با استفاده از لامپ‌های کم وات و ساعت کار معمولاً زیاد که برخی از آن‌ها شبانه‌روزی هم هستند، در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌کنند. تجربه قدم زدن در فروشگاه‌های ایکیا برای مصرف‌کنندگان بسیار متفاوت از تجربه‌ای است که در خرده‌فروشی‌های لوازم‌خانگی کسب کرده‌اند. نقشه سالن فروشگاه به شکل یک‌طرفه طراحی‌شده بنابراین مصرف‌کنندگان نخست با کل فروشگاه روبرو می‌شوند، سپس کارت خرید دریافت می‌کنند، از انبار محصولات دیدن می‌کنند و اقلام موردنظرشان را در جعبه‌های مسطح قرار می‌دهند.
بسیاری از محصولات ایکیا به‌طور یکسان در سراسر دنیا فروخته می‌شوند اما پاسخگوی سلیقه‌های بومی نیز هستند.
- ایکیا در چین ۲۵۰ هزار زیر بشقابی با مضمون سال خروس فراهم کرد که تا پس از تعطیلات تمام آن‌ها به‌سرعت فروخته شد.
- هنگامی‌که کارمندان ایکیا در فروشگاه‌های آمریکا متوجه شدند که خریداران به این دلیل که به نظر آن‌ها لیوان‌های معمول ایکیا بسیار کوچک به نظر می‌آمد، گلدان‌ها را به‌عنوان لیوان‌های نوشیدنی خریداری می‌کنند، شرکت تصمیم گرفت لیوان‌های بزرگ‌تری برای بازار آمریکا تهیه کند.
- مدیران ایکیا مصرف‌کنندگان اروپایی و آمریکایی خود را در خانه‌هایشان ملاقات کردند و متوجه شدند که اروپایی‌ها به‌طورکلی لباس‌های خود را آویزان می‌کنند، درحالی‌که خریداران آمریکایی برای جمع‌آوری لباس‌های تاشده را ترجیح می‌دهند. ازاین‌رو برای بازار آمریکا کمدهایی با کشوهایی جادارتر طراحی کردند.
- بازدید از خانه اسپانیایی‌ها در کالیفرنیا باعث شد ایکیا فضایی برای نشستن و غذا خوردن در فروشگاه‌های خود در کالیفرنیا در نظر بگیرد، رنگ‌آمیزی فروشگاه‌هایش را روشن‌تر کند و قاب عکس‌های بیشتری روی دیوارها قرار دهد.
ایکیا به‌تدریج بزرگ‌ترین خرده‌فروش لوازم‌خانگی در دنیا را با حدود ۳۰۰ فروشگاه در ۳۸ کشور توسعه داد و درآمدش در سال ۲۰۰۹ از مرز ۵/۲۱ میلیارد یورو فراتر رفت. کشورهایی که بیشترین فروش را در آن‌ها دارد شامل آلمان با ۱۶ درصد، آمریکا با ۱۱ درصد، فرانسه با ۱۰ درصد، انگلستان با ۷ درصد و ایتالیا با ۷ درصد هستند.