كايزن (KAI+ZEN=KAIZEN) تركيبي دوکلمه‌ای از يك مفهوم ژاپني است كه تعريف آن بهبود مستمر و تدريجي است. هر نوع بهبود يا اصلاح به‌شرط آنكه پيوسته و مداوم باشد، ارتقاي بهره‌وری را در سازمان‌ها با بهره‌گیری از مشاركت كاركنان به ارمغان خواهد آورد؛
اصول بیست‌گانه مديريت در كايزن
1- نگوييد چرا اين كار انجام نمی‌شود. فكر كنيد چگونه می‌توانید آن را انجام دهيد.
2- در مورد مشكل به وجود آمده نگراني به خود راه ندهيد. همین‌الان براي رفع آن اقدام نماييد.
3- از وضعيت موجود راضي نباشيد. باور داشته باشيد كه هميشه راه بهتري هم وجود دارد.
4- اگر مرتكب اشتباه شديد، بلافاصله درصدد رفع اشتباه برآييد.
5- براي تحقق هدف به دنبال كمال مطلوب نگرديد. اگر 60% از تحقق هدف اطمينان داريد دست بكار شويد.
6- براي پي بردن به ريشه مشكلات 5 بار بپرسيد چرا؟
7- گمبا محل واقعي رويداد خطاست. سعي نكنيد از دفتر كار خود مشكلات محيط را حل كنيد.
8- هميشه براي حل مشكل از داده و اطلاعات كمي و به‌روز استفاده كنيد.
9- براي حل مشكل بلافاصله به دنبال هزينه كردن نباشيد. بلكه از خرد خود استفاده كنيد. اگر عقلتان به‌جایی نمی‌رسد، آن را در همكارانتان بجوييد و از خرد جمعي استفاده كنيد.
10- هیچ‌وقت جزئيات و نكات ريز مسئله را فراموش نكنيد. ريشه بسياري از مشكلات در نكات ريز است.
11- حمايت مديريت ارشد منحصر به قول و كلام نيست. مديريت بايد حضور ملموس داشته باشد.
12- براي حل مسائل هر جا كه امكان آن وجود دارد از واگذاري اختيار به زيردستان ابا نكنيد.
13- هیچ‌وقت به دنبال مقصر نگرديد. هیچ‌گاه عجولانه قضاوت نكنيد.
14- مديريت ديداري و انتقال اطلاعات بهترين ابزار براي حل مسئله به‌صورت گروهي است.
15- ارتباط یک‌طرفه دستوري از بالا به پايين مشكلات سازمان را پیچیده‌تر می‌کند. مديريت ارشد بايد با لایه‌های پایین‌تر سازمان ارتباط دوجانبه داشته باشد.
16- انسان‌ها توانایی‌های فراواني دارند. از الگوهاي چند مهارتي و غنی‌سازی شغلي براي شكوفا شدن آن‌ها استفاده كنيد.
17- تنها فعالیت‌هایی را انجام دهيد كه براي سازمان شما ارزش‌افزوده ايجاد می‌کنند.
18- فراموش نكنيد كه 5s، پايه و بنيان ايجاد محصولي باکیفیت است.
19- بر اساس الگوهاي كار گروهي، مسائل محيط كارتان را حل كنيد.
20- حذف مودا (اتلاف) فرآيندي پایان‌ناپذیر است. هیچ‌وقت از اين كار خسته نشويد.
براي تحقق كايزن در سازمان‌ها بايد سه اقدام اساسي زير صورت بگيرد:
1- كليه فعالیت‌هایی كه هزينه زا هستند ولي ارزشي توليد نمی‌کنند (Muda) بايد حذف شوند.
2- فعالیت‌هایی كه به شكلي در جاي ديگري به‌صورت موازي انجام می‌شوند (Muri) با يكديگر تلفيق شوند.
3- آن دسته از فعالیت‌هایی كه براي تكميل و بهبود سطح كيفي خدمات لازم‌اند (Mura) به فعالیت‌های سازمان افزوده شوند.
اين حركت يا نهضت MU3 اساس اقدامات كارگاه آموزشي گمبا كايزن (كايزن عملي) را تشكيل می‌دهد.
مراحل اجراي عملی كايزن:
1- ناحيه نمونه را انتخاب كنيد.
2- گروه بهبود (تيم كايزن) را ايجاد و سازمان‌دهی كنيد.
3- داده‌های آماري موردنیاز را در ناحيه نمونه با كمك اعضاي گروه گردآوری كنيد.
4- اعضاي شرکت‌کننده را در كارگاه آموزشي با مفاهيم و ابزارهاي بهبود آشنا كنيد.
5- نظام آراستگي (5s) را آغاز كنيد.
6- مودا (اتلاف) ها را شناسايي و فهرستي از آن‌ها تهيه كنيد.
7- تحليل علل رويداد اتلاف را در ناحيه نمونه انجام دهيد و راه‌حل‌هایی را با استفاده از كار گروهي بيابيد.
8- راه‌حل‌هایی را كه عملی‌ترند انتخاب كنيد.
9- هر نوع تغيير فيزيكي در آرايش ناحيه نمونه را بدون فوت وقت انجام دهيد.
10- بهبود انجام‌گرفته را به‌صورت استاندارد درآوريد.
11- موفقيت حاصله را به اطلاع ساير همكارانتان برسانيد.
12- نتايج به‌دست‌آمده را ارزيابي كنيد تا در مراحل بعدي مورداستفاده قرار گيرند.
13- به سراغ مشكل بعدي برويد.
انتهای مطلب/