در این پست شما با عبارات و اصطلاحات اقتصادی آشنا خواهید شد، عباراتی که هر کارشناس و متخصص اقتصاد باید بداند؛ این موضوع در قالب ۵ قسمت ارائه خواهد شد، با هورموند همراه شوید؛
آزادسازی تجاری (trade liberalization)
کاهش تعرفههای تجاری و حذف یا کاهش موانع غیر تعرفهای
آزمایش ضرورت (necessity test)
رویهای است برای تعیین اینکه سیاست محدودکننده تجاری برای دستیابی به اهداف موردنظر ضرورت دارد یا نه.
اتاق سبز (green room)
جلسات پشت درهای بسته که بین کشورهای توسعهیافته و بعضی کشورهای خاص بهعنوان بخشی از چانهزنیهای غیر شفاف در مذاکرات گات و سازمان جهانی تجارت تشکیل میشد.
ارزشافزوده (value added)
ارزش اضافهشده در مرحله خاصی از تولید. به عبارتی ارزش تولیدشده منهای مجموع ارزش نهادههای بهکاررفته در تولید آن کالا.
اثرات خارجی (externality)
اثر جانبی یا پیامد فعالیتهای صنعتی یا تجاری که دیگران را تحت تأثیر قرار دهد و درعینحال تأثیر مستقیمی بر هزینه کالاها و خدمات مربوط نگذارد. به آن میتوان هزینه یا منفعت اجتماعی نیز اطلاق نمود.
استدلال دومین ارجحیت برای حمایت (second best argument for protection)
استدلالی برای حمایت بهمنظور اصلاح نسبی انحراف در اقتصاد در مواقعی که سیاست اولین ارجحیت برای هدف موردنظر مقدور نیست.
اعمال یا اقدامات حفاظتی (safeguard action or measures)
اقدامات اضطراری برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی کالایی خاص در مقابل افزایش ناگهانی واردات
افزوده- سازمان جهانی تجارت (WTO-plus)
موافقتنامههای تجاری که فراتر از الزامهای رژیم چندجانبه تجاری سازمان جهانی تجارت است. گاهی موافقتنامههای تجاری و منطقهای حاوی عناصری از افزوده- سازمان جهانی تجارت است.
اقدامات بهداشتی و بهداشت نباتی (sanitary and phytosanitary measures)
اقدامات نظارتی ضروری در نقاط مرزی بهمنظور حمایت از زندگی یا سلامت انسانها، حیوانات و گیاهان
انحراف تجاری (trade diversion)
جابجایی تجاری به دلیل اتخاذ سیاستهای تجاری که باعث تبعیض در میان شرکای تجاری با منابع کارآمدتر (کمهزینهتر) و جایگزینی آنها با منابع باکار آیی کمتر (پرهزینهتر) میشود. زمانی اتفاق میافتد که بعضی از عرضهکنندگان مرجع از موانع معاف هستند اما دیگران از این مزیت برخوردار نیستند.
اهداف توسعه هزاره (Millennium Development Goals [MDGs])
اهدافی است که دولتها در مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۰۰ برای دستیابی به آنها تا سال ۲۰۱۵ خود را به آن متعهد نمودند که بهطور خلاصه، ریشهکنی فقر شدید و گرسنگی، آموزش عمومی ابتدایی، ترویج برابری زن و مرد و توانمندسازی زنان؛ کاهش مرگومیر کودکان؛ بهبود سلامت مادران؛ مبارزه با HIV/AIDS، مالاریا و سایر بیماریها، تأمین پایداری محیطزیست و مشارکت جهانی بهمنظور توسعه را شامل میشود.
تعرفه (tariff)
مالیات اعمالشده دولت بر واردات
تعرفه افزایشی (tariff escalation)
افزایش نرخ تعرفه کالایی که بیشتر فرآوری شده است. براین اساس مواد خام و کالاهای کمتر فرآوری شده دارند: برای مثال گوجهفرنگی تازه تعرفه پایین، ولی رب گوجهفرنگی تعرفهای بالاتر و درنهایت سس گوجهفرنگی بالاترین تعرفه را در این طبقه دارد.
تعرفه الزامی (tariff binding)
التزام به خودداری از افزایش نرخ حقوق و عوارض فراتر از میزان توافق شده قبلی است. زمانی که عوارض گمرکی تعیین شد، افزایش آن بدون جبران ضرر و زیان واردشده بهطرفهای دیگر امکانپذیر نیست.
تعرفه جبرانی (countervailing duty)
وسیلهای است برای محدود کردن تجارت بینالمللی در مواردی که کالای وارداتی کشور خارجی مشمول یارانه است و به تولیدکنندگان داخلی ضرر میرساند.
تعرفهای کردن (tariffication)
تبدیل موانع غیر تعرفهای به معادلهای تعرفهای.
تعرفههای ضد قیمتشکنی (anti-dumping duties)
عوارض وارداتی خاصی که کشورهای واردکننده بر کالاهایی وضع میکنند که صادرکنندگان خارجی به قیمتهای پایین به آن کشورها صادر میکنند و موجب زیان تولیدکنندگان داخلی میشوند.