حجتالله عبدالملکی عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق (ع) شب گذشته مهمان نادر طالبزاده در برنامه تلویزیونی عصر بود. او درباره چگونگی ایجاد و راهحل گرانیها صحبت کرد و در ادامه همه جزئیات FATF را شرح داد. عبدالملکی گفت: فقط ۲۰ درصد مشکلات اقتصادی مرتبط با تحریمها است. کار اقتصاد مقاومتی از بین بردن ۸۰ درصد تحریمهای داخلی کشور است.
گرانی ۹۷ از زمستان ۹۶ با افزایش قیمت دلار شروع شد. بخشی از افزایش قیمتها به خاطر گرانی دلار طبیعی است چون هزینه تولید هم افزایش پیدا میکند اما طبق محاسبهها، تورم افزایش قیمت دلار در اقتصاد ما الآن باید ۱۲.۵ درصد باشد. تورم سنگین امروز ناشی از توهم افزایش قیمتها است. این باعث میشود همه باهم قیمتهایشان را بالاتر ببرند. ریشههای این توهم خروج آمریکا از برجام، بازگشت تحریمها و اجرای تحریمهای جدید است ولی ریشه واقعی این تلاطمها، اجرای اقتصاد دلاریزه ایران از پیش از انقلاب تاکنون و خلق نقدینگی سنگین است؛ ریشه دیگر شرطی شدن اقتصاد نسبت به خبر تحریمها است. بزرگنمایی این خبرها بیشتر توسط خود مسئولان انجام شد؛ آنجایی که گفتند برجام همه مشکلات اقتصادی را حل میکند و حتی آب خوردن ما هم وابسته به برجام است.
در اقتصاد دلاریزه ایران یک چاشنی به اسم خبرِ تحریمها عمل میکند و بمب بزرگ نقدینگی را منفجر میکند و بر سر همه بخشهای اقتصاد کشور آوار میکند. امروز ۷۰ درصد نقدینگی کشور دست حدود ۴۰ هزار نفر است. معتقدم این فضا قابل مدیریت است. باید سه اقدام انجام دهیم؛ اول مدیریت روانی اقتصاد، دوم مدیریت بازار ارز و سوم مدیریت نقدینگی است. روان اقتصاد کشور دست رسانهها و مدیران کشور است اما در کشور ما همان رسانهها هم بازتابدهنده نظرات مدیران هستند. در مدیریت روانی اقتصاد باید شاهد صداقت مسئولان و خودداری از التهاب آفرینی باشیم که اینطور نیست.
دکتر عبدالملکی افزود: در مدیریت بازار ارز باید شاهد مدیریت تقاضا و مدیریت عرضه باشیم. متأسفانه میلیاردها دلار ارز را برای سفرهای خارجی و واردات کالاهای بیخاصیت اختصاص دادیم تا اینکه دولت متوجه اشتباهش شد و گفت فقط به کالاهای اساسی این ارز را میدهد. وقتی ارز ۴۲۰۰ تومانی معرفی میشود باید دستگاه اجرایی نظارتش را جدیتر کند که واردات بهدرستی انجام شود و عرضه هم مطابق واردات انجام شود اما این اتفاق هنوز هم نیفتاده است. ما باید از ظرفیت صرافیهای کشور استفاده کنیم درحالیکه همان روزهای اول همه آنها را تعطیل کردیم. صرافیهای ایران متخصص جابجایی پولهای بینالمللی هستند و جوری کارشان را بلدند که هیچ آمریکایی و وزارت خزانهداری آمریکا متوجه آن نمیشود! ما راههای بسیاری برای دور زدن سالم و بدون فساد تحریمها داریم که یکی از آنها همین صرافیها است.
این استاد اقتصاد دانشگاه گفت: باید روی حسابهای پرپول و بزرگ که ۷۰ درصد نقدینگی کشور را تشکیل دادهاند قواعد مشخصی وجود داشته باشد؛ یعنی مثلاً اگر حساب طرف ۱۰۰ میلیارد تومان پول دارد و ناگهان یک چک ۵۰ میلیاردی قرار است از آن خارج شود، بانک مرکزی باید شفاف بداند که آن پول قرار است صرف چه چیزی شود. اگر قرار است در بازار طلا و خودرو سوداگری کند باید مانع شود اما اگر میخواهد حقوق کارمندان را بدهند یا تجهیزات جدید برای کارخانه خریداری کند مجاز است. با این کنترلها روی ۴۰ هزار حساب بانکی بزرگ کشور و البته ممانعت از بنگاهداری بانکها بهراحتی میتوان مشکل آوار نقدینگی را تا حدود بسیار زیادی حل کرد.
عبدالملکی گفت: بخشی از این پیشنهادت را دولت عملیاتی کرد و توانست روند فزاینده قیمت ارز و نابسامانی بازار را کنترل کند. اینها راهکارهای اقتصاد مقاومتی برای کشور است و میبینیم وقتی بکار برده میشود جواب میدهد اما عموماً وقتی سراغ آن میآییم که گرفتارشدهایم.
نادر طالبزاده در ادامه درباره FATF صحبت کرد. او گفت: مسئول FATF در روزهای گذشته اعلام کرد در جهش دلار و رسیدن قیمت آن به ۱۴ هزار تومان در ایران نقش داشته است. این قواعدی است که بعد از ۱۱ سپتامبر عملیاتی شد. قبلاً لوایح ضد پولشویی بود اما بعد از ۱۱ سپتامبر لایحه منع تأمین مالی تروریسم عملیاتی شد اما تروریسم به معنایی است که آنها معتقدند. ما داعش را تروریسم میدانیم اما منظور آنها حزبالله لبنان و سپاه ایران است. CFT یکی از نتایج ماجرای ساختگی ۱۱ سپتامبر است. کسانی که امضا میکنند این لوایح را باید بدانند که نتیجه ۱۱ سپتامبر را امضا میکنند. این لوایح یک حقه و فریب است.
طالبزاده گفت: کنوانسیون پالرمو یکی دیگر از موارد موردبحث است. پالرمو شهری است که مرکز سیسیل است. پالرمو جایی است که در تمدن اسلامی مهم است. فاطمیون مسلمان قبلاً در سیسیل حکومت میکردند و زمانی آنها در همین پالرمو از غربیها شکست خوردند و این شهر نماد شکست مسلمانان شد. اینجا یک بحث تمدنی داریم. فردریک دوم کسی است که به حکومت رسید و پایتختش را از فرانکفورت به پالرمو آورد چون در دوره حکومت مسلمانان و فاطمیون این شهر بسیار متحول شد و تبدیل به مهد علم، صنعت و پیشرفت شد. زمانی که در پالرموی مسلمانها ۴۰ حمام وجود داشت، در هیچ کجای اروپا حمامی نبود! پالرمو سیستم آبرسانی دقیقی داشته که در اروپا چنین چیزی نبود.
دکتر عبدالملکی نیز درباره FATF صحبت کرد. او گفت: جنگ اقتصادی ما با غرب دقیقاً در جنگ تمدنی اسلام و کفر قابلتعریف است. در دوره بعد از انقلاب اسلامی این تمدن اسلامی دوباره احیا شد. غربیها متوجه شدند که اسلام هم ساختار و هم تئوری لازم برای تحقق و احیای تمدنش را دارد. تئوری ما فقه امامیه و نظریه ولایتفقیه است. غرب در جنگهای سیاسی، نظامی و فرهنگی شکست خورد، فقط جنگ اقتصادی مانده است. این برنامه علیه برنامه تمدنی جمهوری اسلامی ایران است. شرایط را برای ما سخت کردند اما خودشان هم میدانند که این تحریمها ایران را زمینگیر نمیکند به دو علت؛ دلیل اول ظرفیتهای درونی اقتصاد ایران است که اقتصاد مقاومتی دنبال به فعلیت رساندن آنهاست و دلیل دوم هم موضوع اقتصادِ تحریم است.
اقتصادِ تحریم یک علم است. در ۱۰۰ سال گذشته بیش از ۲۰۰ تحریم اقتصادی در دنیا وضع شده است. تعداد زیادی از اقتصاددانان مستقل دنیا فکر کردند که چگونه میشود کشور را در شرایط تحریمی اداره کرد. نتیجه این هماندیشی تولید یک علم است به نام اقتصاد تحریم. شاید باورتان نشود اما دانشجوی اقتصاد ایران از اول لیسانس تا آخر دکترا حتی یک کلمه هم از این دانش نمیخواند. پیشرفت جریان نفوذ را ببینید. در کشوری که چهل سال است درگیر تحریمهای شدید است، جوانها نباید چیزی از اقتصاد تحریم یاد بگیرند تا کشورشان را مدیریت کنند. اساتید و دانشجویان ما این علم را ندیده و نخواندهاند به این دلیل خیال میکنند تحریمها دیگر آخر دنیاست و ما فلج خواهیم شد. من و دوستانم سفر کردیم و اقتصاد تحریم را از خارجیها یاد گرفتیم.
وی افزود: در علم اقتصاد تحریم روشهایی تمیز و بدون فساد برای دور زدن تحریمها معرفی میشود. دور زدن تحریمها در ایران و ظرفیتهای موجود کشور، آمریکاییها را از اثرگذاری تحریمها ناامید کرد. آنها فهمیدند با تحریمهایشان نمیتوانند ایران را فلج کنند پس به این نتیجه رسیدند که کاری کنند تا اقتصاد ایران از داخل دچار خودتحریمی شود؛ یعنی مردم ایران و مسئولان ایران خودشان باعث تحریمشان شوند. گروه اقدام مالی از سال ۱۹۸۹ بوده اما ماجرای مبارزه با تروریسمش دقیقاً بعد از ۱۱ سپتامبر اتفاق افتاد.
عبدالملکی ادامه داد: FATF مجموعهای از ۳۷ کشور است که تصمیمشان برای دنیا لازمالاجرا نیست. قواعدی تعیین کردند و بر مبنای آن لیست سیاه سرمایهگذاری را تهیه کردند. این قواعد اثرات لازمالاجرای بینالمللی ندارد اما چون کشورهای قدرتمندی هستند و مثلاً میگویند فلان کشور ریسک بالای سرمایهگذاری دارد، این موضع روی بقیه هم تأثیر میگذارد و آنها را با تردید مواجه میکند. این حرف که میگویند اگر قواعد FATF را نپذیریم دیگر هیچ کشوری با ما کار نمیکند، ۱۰۰ درصد غلط است. ما از سال ۲۰۱۰ در لیست سیاه این گروه هستیم و اوضاع تفاوتی نکرده است و با همان کشورهایی که معامله داشتیم، همچنان هم داریم و خواهیم داشت. الا باوجود تحریمهای ثانویه آمریکا، بودن یا نبودن در لیست سیاه گروه اقدام ویژه مالی هیچ تفاوتی باهم ندارد. اگر در لیست سیاه هم نباشیم باز باوجود تحریم آمریکا، بانکهای دنیا اجازه همکاری با ما را پیدا نخواهند کرد.
این استاد دانشگاه گفت: هیچ تضمینی نیست که اگر ما پالرمو و CFT را بپذیریم، مشکلمان با FATF حل شود. در بیانیه اخیر FATF که به ما ۴ ماه دیگر فرصت داده آمده که همان دو لایحهای که تصویبشده و رئیسجمهور هم ابلاغ کرده محل چالش است و طبق خواستههای گروه اقدام ویژه مالی تدوین نشده است! اما فعلاً پالرمو و CFT را تصویب کنید تا بعد درباره آن دو لایحه دیگر بحث کنیم.
نادر طالبزاده گفت: ما باید وارد یک معامله و معاهده شویم که بر مبنای دروغ ۱۱ سپتامبر است. یکی باید به تصمیم گیران کشور این موارد را یادآور شود. تروریسم واقعی همین ۱۱ سپتامبر است، بانیان این حادثه ساختگی قرار است علیه تأمین مالی تروریسم اقدام کنند؟ اگر نمایندگان مجلس بلد نیستند متنهای FATF و پیشینه آن را بخوانند، یکی را بیاورند برایشان متنها را بخواند و ترجمه کند تا نخواهند با داد و تشر یک نفر یک معاهده دیگر را امضا کنند.
عبدالملکی گفت: وزیر خارجه خودمان آقای ظریف در مجلس گفت هیچ تضمینی نمیدهد که با امضای FATF شرایط بهتر شود اما استدلال این است که بهانه را از طرف غربی بگیریم. اگر FATF را اجرا کنیم چه میشود؟ بر این اساس باید به تعریف غرب از تروریسم تمکین کنیم، یعنی باید سپاه و حزبالله را تحریم کنیم و همه افراد مرتبط با آن را هم تحریم کنیم. علاوه بر این همه اطلاعات اقتصادی ما بهصورت شفاف در دسترس غربیها قرار میگیرد. با این اقدام تمام روزنههای دور زدن تحریمهای ما بسته میشود و این یعنی گرانتر شدن زندگی مردم. دولت میگوید ما حق شرطهای مختلفی را در پذیرش این لوایح نوشتهایم تا همهچیز دست غربیها نباشد اما در متن لوایح FATF نوشتهشده که اگر حق شرط کشورها در اصل موضوع مصداق نقض غرض باشد، حق شرطها باطل است و قابلاجرا نیست؛ یعنی اگر ایران میگوید در تعریف تروریسم شرط دارد و میگوید به نظرش حزبالله لبنان تروریست نیست، فایدهای ندارد چون دقیقاً مصداق نقض غرض است، چون در متن گروه اقدام ویژه مالی آمده است که حزبالله تروریست است؛ بنابراین ما اگر با حزبالله ارتباط داشته باشیم یا با سپاه تراکنش مالی داشته باشیم، یک معاهده بینالمللی را نقض کردهایم و بازهم تحریمهای بیشتری از طرف شورای امنیت سازمان ملل علیهمان وضع میشود.
دکتر عبدالملکی ادامه داد: اگر لوایح را نپذیریم چه میشود؟ هیچ! ما تحریم بودهایم، تحریم هستیم و تحریم خواهیم ماند چون درگیری تمدنی با استکبار و غرب داریم و آنها ما رها نمیکنند. برخی از مسئولان وزارت خارجه گمان میکنند که مثلاً آمریکا فقط دنبال خفت گیری از ماست، اینطور نیست، آنها دنبال نابود کردن و از بین بردن ما هستند.