در بازار خرما چه می‌گذرد؟
نوع و مشخصات محصول
کشت خرما در مناطق خاصی از جهان صورت می گیرد و در بقیه نقاط جهان امکان کشت و عمل آوری خرما وجود ندارد. از نقطه نظر جغرافیایی این مناطق فاصله بین مدار ۲۹ تا ۳۹ درجه عرض شمالی و آن هم تا ارتفاع ۱۵۰۰ متری سطح دریا تعریف شده است. کشور ایران به لحاظ قرار گرفتن در این منطقه جغرافیایی، از نظر کشت خرما و توسعه باغات خرما دارای مزیت مناسبی می باشد. از بین ۴۰۰ رقم خرمای ایران، حداقل ۳۰ رقم دارای ارزش تجاری بوده و جهت کاشت در مناطق مختلف کشور مناسب می باشند.
به نحوی که با تولید حدود یک میلیون تن خرما در سال جزو ۳ تولید کننده اول جهان می باشد. بر اساس اطلاعات موجود در وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید خرمای کشور از ۲۳۲ هزار تن در سال ۱۳۶۰ به ۱۰۰۶ هزار تن در سال ۱۳۸۷ افزایش یافته است. در حال حاضر خرمای ایران بهعلت عدم فرآوری مناسب، دارای قیمتهای پایین در بازارهای جهانی است با اجرای یک طرح عملیات فرآوری( شستشو، کنترل رطوبت، پولیش، درجه بندی) روی خرما، کیفیت خرمای بسته بندی شده افزایش خواهد یافت و ضمن ایجاد بازار پسندی بهتر، با قیمت مناسبتری می توان در بازارهای داخلی و خارجی عرضه و ارزش افزوده بیشتری را ایجاد نمود.
ایران از بزرگترین تولیدکنندگان خرما در دنیاست و ۲۱ درصد سطح زیر کشت و ۸۱/۱۴ درصد تولید خرما در دنیا را به خود اختصاص داده است با این وجود، تنها یک دهم خرمای تولیدی کشور آن هم با ارزش صادراتی بسیار پایین به خارج صادر می شود.
ایران طبق آمار دومین تولیدکننده بزرگ خرما در جهان است که به دلیل نداشتن بازارهای جدید و بسته‌بندی‌های سنتی در رده هفتم صادرات این محصول قرار گرفته است. سالانه بیش از هفت میلیون تن خرما در جهان تولید می‌شود که ایران با تولید یک میلیون تن از این میزان در رتبه دوم تولید خرمای جهانی جای گرفته‌است. ایران پس از مصر دومین تولیدکننده خرما در جهان به شمار می‌رود، اما با توجه به این‌که بسته‌بندی خرمای صادراتی ایران ۱۰ کیلوگرمی و به صورت سنتی است، کشورهای تونس و امارات با بسته بندیهای کوچک جایگاه ایران را در بازارهای صادراتی گرفته‌اند.
صادرات خرمای ایران در سه ماه نخست امسال با کاهش ۹٫۳ درصدی به ۳۲٫۳ میلیون دلار رسید. براساس آمار گمرک ایران در این مدت بیشترین میزان صادرات خرمای ایران مربوط به خرمای مضافتی به میزان ۱۵٫۴میلیون دلار بود. در مدت زمان مشابه در سال قبل ۳۵٫۷ میلیون دلار خرما از کشور صادر شده بود. صادرات این خرما نیاز به کانتینر‌های یخچال‌دار، دارد و اگر به هر دلیلی این یخچال‌ها با مشکل مواجه شود، خرما‌ها ترش شده و خراب می‌شود.
متوسط مصرف سرانه جهانی خرما حدود یک کیلوگرم بوده که طبعاً در مناطق خرماخیز جهان بسیار بیشتر است. عربستان سعودی با مصرف سرانه ۳۴ کیلوگرم، به عنوان بیشترین مصرف سرانه خرما در جهان است.
روش فرآوری و بسته بندی خرما نیز مشتمل بر ۱- ضد عفونی خرما ۲- شستشو ۳- رطوبت گیری ۴- پولیش
۵- درجه بندی ۶- بسته بندی است. درحال حاضر در کشور بسته بندی خرما، بدون مراحل شستشو و پولیش می باشد که این دو مراحل از ویژگیهای مهم می باشد که سبب افزایش کیفیت محصول خواهد شد.
بر اساس آمار سایت رسمی گمرک ایران، سالانه به‌طور متوسط ۱۲۰ هزار تن خرما از ایران صادر می‌شود و این امر معادل ۱۲ درصد خرمای تولیدی کشور است. در این میان از میان ارقام ارائه شده نیز رقم “مضافتی” بیشترین میزان صادرات را دارا بوده و با قیمت هر کیلوگرم حدود دو دلار در سال ۱۳۹۲ خورشیدی صادر شده است. این در حالی است که اکثر ارقام خرمای صادراتی به استثنای خرمای پیارم، با قیمت یک دلار و کمتر از آن صادر شده است و لذا توجه بیشتر به بسته‌بندی و فرآوری خرما با توجه به ظرفیت‌های این صنعت، می‌تواند منجر به افزایش قیمت صادراتی شود.
نظر به تولید در حجم و تنوع زیاد خرما در ایران به نظر می‌رسد فضای مناسبی برای توسعه هر چه بیشتر تولید خرما و مشتقات آن وجود دارد. یکی از مهم‌ترین خلاء های بازار خرما نبودن کسب و کاری است که در سطح بین‌المللی فعالیت نماید و ضمن بسته‌بندی و برندینگ تخصصی بتواند در سطح جهانی به صادرات بپردازد و قیمت نهایی را افزایش دهد.
انتهای مطلب/ لینک محتوا