در هفتههای اخیر قیمت دلار بهشدت افزایشیافته و در مقطعی به بیش از ۴۷۰۰ تومان رسید. گمانهزنیهای صورت گرفته درباره قیمت دلار و آینده بازار ارز در ایران بهگونهای است که برخی آغاز این نوسانات را از تنزل نرخ سود بانکی از سوی دولت میدانند. این دسته از افراد معتقدند این مسئله منجر به ورود مردم و سفتهبازها به بازار ارز شده است.
به گزارش قدس آنلاین، موضوعی که علاوه بر ایجاد نوسان در بازار ارز دارای تبعات گستردهای در سایر بازارها است؛ تبعاتی که از ناتوانی در برنامهریزی سیاستهای اقتصادی و بیثباتی در تعیین نرخ نهایی کالاهای تولیدی آغاز و تا عدم تمایل به سرمایهگذاری داخلی و خارجی به دلیل ناتوانی در تعیین قیمت تمامشده و چالشهای بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی تداوم دارد. حالا باید منتظر ماند و دید که چگونه مسئولان بانک مرکزی میخواهند طی روزهای آینده نرخ ارز را کاهش دهند و آیا اصلاً این اتفاق رخ خواهد داد یا خیر؟ در همین رابطه با سید کمال سیدعلی، معاون ارزی رئیسکل اسبق بانک مرکزی و رئیس صندوق ضمانت صادرات ایران به گفتوگو پرداخته است. سیدعلی میگوید: «افزایش نرخ ارز صد درصد غیر عامدانه بوده است، چراکه ضررهایی که دولت از افزایش نرخ ارز و فضای سیاسی جامعه متحمل میشود، بسیار زیاد است. بنابراین دولت بههیچوجه نظر و دلیلی ندارد که خودش تعمداً عامل افزایش نرخ ارز باشد». سید کمال سیدعلی در پاسخ به این سؤال که «مسئولان دولتی در روزهای گذشته مدعی شدند که بهزودی قیمت ارز روندی کاهشی خواهد داشت. به نظر شما آیا این اتفاق رخ خواهد داد و این کاهش تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟»، میگوید: بههرحال اگر از موضع بانک مرکزی صحبت کنیم، بانک مرکزی صد درصد ارادهاش بر این است که نرخ ارز را مدیریت کرده و بازار را به ثبات لازم برساند. به لحاظ اتفاقاتی که در این مدت افتاده نیز باید گفت که هنوز نهتنها مشکل خاص اقتصادی پیش نیامده، بلکه باید این را هم در نظر داشت که فروش نفت ما نیز افزایش پیداکرده و احتمالاً در طول سه یا چهارماهه آخر سال به دلیل همین افزایش نرخ ارز ما شاهد رشد صادرات نیز خواهیم بود. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که امسال ما بیش از ۸۰ تا ۹۰ میلیارد دلار درآمد حاصل از نفت و صادرات غیرنفتی داریم، بنابراین اگر هردوی اینها را باهم جمع کنیم، به رقمی نزدیک به ۸۰ تا ۹۰ میلیارد دلار میرسد. از طرفی میزان واردات کشور، حتی با احتساب قاچاق رقمی بیشتر از ۶۵ میلیارد دلار نخواهد شد. با این تفاسیر به نظر نمیرسد به لحاظ اقتصادی در داخل کشور ما با مشکل عرضه ارز مواجه باشیم. اما بههرحال فضا اینگونه است که چون یک مقدار موضوع سفتهبازها و ورود یک سری سرمایهگذاران از سمت بانکها به بازار ارز وجود دارد و با کاهش نرخ سود بانکی این اتفاق افتاده و عدهای بعد از کاهش نرخ سود بانکی وارد بازار ارز شدهاند و از طرفی قیمت سهام نیز به علت صحبتهای ترامپ در حال کاهش بوده و روند نزولی داشته است، باعث شده یک حمله به ارز و بازار ارز صورت بگیرد. همانطور که میدانید، ارز به لحاظ نقدینگی خیلی سریع است و بهتبع آن بعضی از مردم عادی احساس کردند باید به این عرصه ورود پیداکرده و منابع خود را به ارز تبدیل کنند تا ارزش پولشان حفظ شود، اما در کلان قضیه ما مشکلی به لحاظ اقتصادی نخواهیم داشت و من فکر میکنم بانک مرکزی نمیتواند کاهش آنچنانی در نرخ ارز انجام دهد، ولی به این مسئله معتقدم که قیمت ارز میتواند در حد ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومان کاهش پیدا کند.
سیدعلی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه: «قیمت نفت افزایش پیداکرده و حولوحوش ۷۰ دلار است. به همین علت درآمدهای ارزی ما نسبت به ماههای گذشته بالا رفته است. عدهای معتقدند به این دلیل هیچ جای نگرانی وجود نداشته و نرخ ارز بهزودی کاهش مییابد.» اینگونه پاسخ میدهد که: باید این مسئله را مورد تأکید قرارداد که میزان کاهش قیمت دلار بسیار مهم و دارای اهمیت است. بله، ممکن است نرخ ارز به میزان ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومان کاهش پیدا کند، ولی اینگونه نیست که نرخ ارز به زیر چهار هزار تومان بازگردد. سیدعلی میگوید: بیتردید افزایش قیمت دلار صد درصد غیر عامدانه است. وی معتقد است ضررهایی که دولت از افزایش نرخ ارز و فضای سیاسی جامعه متحمل میشود، بسیار بیشتر از این مسائل است. این موضوع برای دولت هزینه ایجاد میکند، بنابراین دولت بههیچوجه مایل نیست تا خودش عامل افزایش نرخ ارز باشد.
سید علی با سخنان رئیس بانک مرکزی که به مردم درباره سرمایهگذاری در بازار ارز هشدار داده و بیان میکند که تجربه موجود طی سالهای گذشته نشاندهنده سودآور نبودن سرمایهگذاری در خرید ارز است موافق بوده و میگوید:« ما صرفاً در چهار ماه اخیر شاهد رشد ناگهانی و ۲۰ درصدی قیمت دلار بودیم، وگرنه طی چهار سال گذشته هرکس درزمینهٔ ارز سرمایهگذاری کرده بود، به دلیل مقایسهاش با نرخ سود بانکی و بازده بورس آسیب و خسارتدیده است.» او درزمینهٔ سیاستهایی که بانک مرکزی جهت کنترل بازار ارز میتواند اتخاذ نماید، بیان میکند که دولت با مقررات و تثبیت قیمت ارز برای واردات میتواند بازار ارز را کنترل کند. بههرحال اجرای این مسائل میتواند تا حدودی در تصمیم دولت برای کنترل قیمت ارز مؤثر باشد. درواقع دولت از زمان گشایش تا زمان معامله اسناد باید بیاید و سقفی بگذارد که اگر نرخ ارز از این رقم بیشتر شد، خود دولت این مابهالتفاوت را تأمین کند. درواقع ارز با توجه به زمان گشایش اعتبار فروختهشده تلقی شود، اما تعهدات لازم از مشتری دریافت شود.
سیدعلی در پاسخ به این سؤال که «نمیتوان گفت نوسانات قیمت دلار یا افزایش آن به خاطر کسری بودجه دولت است»، میگوید افزایش قیمت دلار به این صورت توسط دولت صورت نمیگیرد. به خاطر اینکه آسیبهایی که دولت از قِبل این موضوع میبیند، خیلی بیشتر از فایدههایی است که بهعنوانمثال ممکن است برای تأمین کسری بودجهاش داشته باشد، پس این مسئله برای دولت صرف ندارد. او در ادامه بیان میکند: این موضوع را باید در نظر داشت که هنوز این اتفاق- افزایش نرخ ارز – خیلی حاد نشده که بخواهد تأثیر مستقیمی در اقتصاد بگذارد. اگر همین ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومان نرخ ارز که به آن اشاره کردم کاهش پیدا کند، بازار با رشد ۱۰ تا ۱۲ درصدی مواجه میشود و این رشد با توجه به تورمی که داریم، نمیتواند مشکل چندانی ایجاد کند.